Η έννοια του κάλλους στην Αρχαία Ελληνική σκέψη
«Αγαπητοί συνέλληνες,
Έρωσθε και ευδαιμονείτε!!!»
Ταξιδεύοντας μέσα στην αδιάκοπη ροή του χρόνου, ο Νους στέκεται και κοιτάζει το Αρχαίο Ελληνικό κάλλος, ένα κάλλος συνυφασμένο με την φυσική αρμονία και ευταξία.
Οι πρόγονοι μας, λέγοντας κάλλος, δεν εννοούσαν μόνο την εξωτερική ομορφιά ενός πράγματος, αλλά κυρίως την ευμορφία που πήγαζε από την ψυχή.
Στην Αρχαία Ελληνική σκέψη, εσωτερική και εξωτερική ομορφιά συνυπήρχαν αρμονικά. Κάθε τι όμορφο ήταν καλό, ενώ ό,τι ήταν άσχημο ήταν κακό. Καταλαβαίνουμε την ενότητα εξωτερικής και εσωτερικής ευμορφίας, κοιτάζοντας τα αγάλματα.
Κατά την διάρκεια κατασκευής ενός αγάλματος, η ψυχή του ανθρώπου, καθάρια και φωτισμένη, ‘‘έβλεπε’’ την ομορφιά εν γένει, αυτούσια και αυτήν έπλαθε. Ο γλύπτης μορφοποιούσε την άυλη έννοια του κάλους που είχε στο Νου του, πετυχαίνοντας έτσι την αρμονία φαντασίας και πραγματικότητας.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ, πως ο Πλάτων έλεγε ότι η ανθρώπινη ψυχή μιμείται το θείο, εφόσον έβλεπε το καλόν, το αγαθόν και όχι το κακό.
Στην αγαθή ψυχή γεννιόταν ο έρωτας, η δημιουργία και μέσα από αυτήν την γέννηση, η ψυχή γινόταν αθάνατη.
Η θνητή φύση μέσω του έρωτος κατάφερνε την επίγεια αθανασία. Άνθρωποι και φύση και αγάλματα, αποτελούσαν μία ενότητα, μία πλήρη αρμονία.
Όπως μας τονίζει ο Πλάτων, στο έργο του ‘‘Συμπόσιο’’, η έννοια του κάλλους, συνδέεται με την αλήθεια και το αγαθό.
Ο άνθρωπος φτάνει στην αλήθεια και την ουσία των πραγμάτων, χρησιμοποιώντας την νόηση του ορθά και απαλλαγμένος από αρνητικούς επηρεασμούς, όπως αλαζονεία, κακότητα, φθόνο, οργή.
Όσο περισσότερο, λοιπόν ενάρετος, ηθικός και σώφρων είναι, τόσο περισσότερο μπορεί να δει με τα μάτια της ψυχής το κάλλος, την καλότητα, το ύψιστο Αγαθό!
Η ψυχή, μέσα στην αστείρευτη γαλήνη της, θεάται το Αγαθό και το επιζητά συνεχώς.
Το κάλλος είναι καθαρό, δεν αναμειγνύεται με τις ψευδαισθήσεις των θνητών.
Αυτός που το βλέπει, ξεπερνώντας τις αισθήσεις του, φτάνει στην αληθινή αρετή και αγγίζει την αλήθεια!!
Πατσή Ειρήνη
Φοιτήτρια του τμήματος Φιλοσοφίας
του Πανεπιστημίου Πατρών