Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Β. Α, Μ. Α.
Στο τελευταίο άρθρο του / Εγκύκλιο Χριστουγέννων, ο Ορθόδοξος μητροπολίτης Καναδά Σωτήριος σημειώνει, ορθώς, ότι «Υπολογίζεται, ότι στον κόσμο σήμερα υπάρχουν περισσότερες από τέσσερις χιλιάδες θρησκείες και δόγματα.» Και στηριζόμενος στο γεγονός αυτό, ο μητροπολίτης προχωρεί και βρίσκει… κάποιο δίκαιο στους άθεους – γράφει λοιπόν: «Πολλοί άνθρωποι συγχέονται από την ύπαρξη τόσων θρησκειών και δογμάτων που αλληλοσυγκρούονται και καταφεύγουν στην αθεΐα. Την ευθύνη για την κατάληξη τους στην αθεΐα την φέρουν οι ίδιοι, αλλά όχι ολόκληρη. Ευθύνονται και οι θρησκείες και ιδιαίτερα οι μονοθεϊστικές θρησκείες. Το να υπάρχουν πολλοί θεοί, δεν φαίνεται λογικό για κανένα.» Και… αφού πρώτα χαϊδεύει τη γενειάδα του, ο αγαπητός μητροπολίτης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη θρησκεία είναι ο χριστιανισμός: «Ο Θεός του χριστιανισμού είναι ο Αληθινός Θεός διότι: Απεκαλύφθη από τον ίδιο τον Θεό, τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό.» (βλέπε, «Ο Μόνος Αληθινός Θεός» Ορθόδοξη Πορεία, Δεκέμβριος 2015, σελ. 1). Εδώ έχουμε διαφορετική γνώμη – και εξηγώ:
Υπάρχουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των διάφορων θρησκειών. Ενώ, για παράδειγμα, όλες οι θρησκείες ξεκινούν από κάποιο μυστηριώδη θεό, ο τρόπος με τον οποίο ο θεός αυτός «αποκαλύπτεται» – καθώς και το είδος των «μηνυμάτων» και των «εντολών» του – προς τους πιστούς, διαφέρει από τη μια θρησκεία στην άλλη. Στην Εβραϊκή θρησκεία, για παράδειγμα, ο θεός είτε απλώνει το χέρι του μέσα από τα σύννεφα και δίνει τις δέκα εντολές του στον… ταχυδρόμο Μωυσή, είτε κατεβαίνει τη νύκτα στα σπίτια των… ονειροπαρμένων, Εβραίων προφητών και βασιλιάδων, και γεμίζει τα κεφάλια τους με… θεϊκή σοφία.
Στη χριστιανική θρησκεία, ο θεός απέστειλε τον ίδιο το γιο του, από τον ουρανό στη γη, για να διδάξει τους ανθρώπους τις εντολές του «πατέρα». Φοβούμενος, όμως, ότι ο Ιησούς ξεχάσει ορισμένα πράγματα – ναι, πάντοτε «πάνσοφος» ο θεός – έστειλε το «άγιο» πνεύμα σε ορισμένους ψαράδες, για να τους βοηθήσει να γράψουν την «άγια», χριστιανική γραφή. Στη μωαμεθανική θρησκεία, ο θεός φοβόταν να κάνει ένα δεύτερο γιο – μήπως, σκέφτηκε, τραβήξουν και οι δικοί του τα μαχαίρια, όπως έκαναν αυτοί του Αδάμ, ο Κάιν και ο Άβελ… Έτσι αποφάσισε να στείλει τα θεϊκά μηνύματα στο Μωάμεθ, μέσω του Αγγέλου Γαβριήλ. Και τώρα στη καλύτερη θρησκεία:
Στο βιβλίο του, Οι Δεκαέξι Σταυρωμένοι Σωτήρες του Κόσμου (The World’s Sixteen Crucified Saviors), o συγγραφέας και καθηγητής Kersey Graves, παρουσιάζει διάφορους «Σωτήρες» οι οποίοι είχαν παρόμοια ζωή και παρόμοια διδασκαλία (“these various Saviors… in nearly all their leading features, and mostly even in their details , they are strikingly similar”). Η απαρίθμηση των «Σωτήρων» αυτών αρχίζει από τον Chrishna του Hindostan και τον Buddha Sakia της Ινδίας, συνεχίζει με τον Zoroaster και Mithra της Περσίας, και τελειώνει με τον Prometheus του Caucasus και τον Mohamud or Mahomet of Arabia (σελ. 102 – 133). Συγκρίνοντας την ηθική και τη θρησκευτική αξία του χριστιανισμού και των άλλων θρησκειών, ο συγγραφέας γράφει τα εξής:
1. Η ηθική και θρησκευτική διδασκαλία της κάθε βίβλου, δεν υπερβαίνει το πνευματικό και διανοητικό επίπεδο της εποχής και της χώρας, όπου παρουσιάστηκε. Συνεπώς καμία θεϊκή βοήθεια η έμπνευση, ήταν αναγκαία για τη παραγωγή της.
2. Σε ορισμένα σημεία, η Χριστιανική βίβλος είναι ανώτερη από τις άλλες βίβλους, επειδή η εποχή όπου εγράφη ήταν πνευματικά και διανοητικά ανώτερη από τις προγενέστερες εποχές, οι οποίες παρήγαγαν τις άλλες βίβλους. Και συγκρίνοντας την ιστορία του Χριστού με την ιστορία των άλλων θεών της ανατολής, θα παρατηρήσουμε το εξής:
1. Δεν δίδαξε ούτε καινούριο δόγμα, ούτε καινούριους κανόνες
2. Δίδαξε, στην ουσία, την ίδια θρησκεία και ηθική καθώς άλλοι ηθικολόγοι / δάσκαλοι.
3. Ο Χριστός διαφέρει τόσο λίγο στον χαρακτήρα, στη διδασκαλία και τη καθημερινή ζωή του, από τους άλλους ανατολίτες Θεούς, ώστε κανένα πρόσωπο του οποίου το μυαλό δεν έχει αξιοθρήνητα διαστρεβλωθεί από τη παιδική ηλικία, θα αποκαλέσει τον ένα θεό και τους άλλους ανθρώπους.
4. Εάν ο Χριστός ήταν «Θεός», τότε όλοι ήσαν «Θεοί».
Για τον πιστό της κάθε θρησκείας, βέβαια, η «δική» του θρησκεία είναι η καλύτερη θρησκεία. Και όταν μερικές, σπάνιες περιπτώσεις, γνωρίσει κάποια θρησκεία την οποία θεωρεί ανώτερη από τη θρησκεία στην οποία πιστεύει, τότε ασπάζεται την «καλύτερη» θρησκεία. Ανεξάρτητα, όμως, από τη πίστη των οπαδών των διάφορων θρησκειών – και ανεξάρτητα από την… απιστία των άθεων – όλοι οι άνθρωποι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν να γίνει… λογική και επιστημονική συζήτηση γύρω από τη θρησκευτική πίστη – επειδή η θρησκευτική πίστη δεν στηρίζεται ούτε στη λογική, ούτε στην επιστήμη. Όλες οι θρησκείες στηρίζονται σε «μυστήρια» και σε «θαύματα» – είτε στις νεκραναστάσεις, είτε στους Αγγέλους, είτε στα σύννεφα, είτε στο… νερό που γίνεται κρασί.
Ένα άλλο θέμα στο οποίο όλοι – πιστοί και… άπιστοι – μπορούμε επίσης να συμφωνήσουμε, είναι ότι η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού δεν… ξεγράφεται. Και η ιστορία αυτή μας διδάσκει ότι η καλύτερη θρησκεία είναι η… νεκρή θρησκεία – για δύο, πολύ σημαντικούς, λόγους: (1) Παύει να είναι εμπόδιο στον φωτεινό δρόμο της επιστήμης, και (2) Αφήνει τους πνευματικούς ορίζοντες, των πρώην πιστών δούλων της, να ανοίξουν διάπλατα…
Παραδείγματα όπου η παρακμή της θρησκείας, οδήγησε στην ακμή του ανθρώπινου πολιτισμού, έχουμε κυρίως δύο, (1) Τον Χρυσό Ελληνικό Αιώνα και, γενικά, τη Κλασσική Εποχή, και (2) Την Ευρωπαϊκή Διαφώτιση, η οποία αντικατέστησε τον σκοτεινό, θρησκευτικό Μεσαίωνα – και έβγαλε τον άνθρωπο μέσα από το βούρκο, και τον οδήγησε στη κατάκτηση των αστεριών. Όλοι μας μπορούμε να συμφωνήσουμε, ότι η δημοκρατία η οποία ακολούθησε τη θεοκρατία, η φιλοσοφία και η επιστήμη, οι οποίες ακολούθησαν τη προφητεία, τη θρησκοληψία και τη θρησκεία – καθώς και ο πνευματικός και σωματικός αγώνας, οι οποίοι ακολούθησαν τις προσευχές, τον ασκητισμό και τις… γονυκλισίες – οδήγησαν τον άνθρωπο σε… ανθρώπινα θαύματα.
Ίσως να μη μπορούμε, ακόμα, να κάνουμε το νερό κρασί – αλλά μπορούμε να… κάνουμε μια βόλτα στο φεγγάρι! Είναι, λοιπόν, οι νεκρές θρησκείες που κάνουν θαύματα – όχι οι ζωντανές… Περισσότερα, στα δύο ποιήματα μου, τα οποία ακολουθούν:
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ-ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Εκεί που νομίζαμε πως την αγγίζαμε,
αυτή ξεπεταγόταν ένα σκαλί πιο πάνω,
και μας κοιτούσε και γελούσε –
πότε σαρκαστικά, και πότε λυπημένα.
Και μας τραγούδαγε με σκοπό σειρήνας:
«Σαν πλησιάσετε τον ένα ήλιο,
εγώ θα σας δώσω χίλιους άλλους.
Σαν αγγίξετε τον ένα ουρανό σας,
εγώ θα σας δώσω μια χούφτα άλλους.
Και σαν αγκαλιάσετε όλο το σύμπαν –
και σαν νομίσετε πως τα μάθατε όλα –
με ένα ‘big bang’ θα σας φτιάξω άλλο σύμπαν.
«Γιατί τρελοί ξεχνάτε τον Ηράκλειτο;
Δεν σας το είπε με λόγια πεντακάθαρα,
απλά κι’ Ελληνικά, πως ‘τα πάντα ρει’;
Γιατί ψάχνετε για δήθεν αιώνιες αλήθειες ;
Ναι, πρέπει να μάθετε να ζείτε με τη γη
να τρέμει κάτω από τα πόδια σας –
και τους θεούς να μαίνονται σαν δαίμονες.
«Επίσης, πρέπει να μάθετε πως δεν είστε
Χριστιανοί, Εβραίοι και Μωαμεθανοί,
αλλά είστε όλοι παιδιά του ίδιου πλανήτη –
Η μικρή σας Γη άνοιξε τη ζεστή αγκάλη της
και έχει γίνει η μεγάλη σας πατρίδα…”
ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΩ ΤΗΝ ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΤΟΥΣ
Καταφθάνουν από παντού με ρυθμό καλπασμού.
Ακούω το ποδοβολητό τους, ακούω τις φωνές τους.
Θα βρίσκονται εδώ πολύ-πολύ σύντομα –
Ίσως τον αιώνα αυτόν, ίσως τον επόμενο.
Δεν θα τους αποφύγουμε για πολύ ακόμα.
Και θα γελάσουν ειρωνικά σε βάρος μας –
θα γελάσουν για μας και την πίστη μας.
Θα πουν πως πιστέψαμε σ’ έναν άφαντο θεό –
έναν θεό που δεν τον βλέπαμε, δεν τον ακούγαμε,
δεν τον αγγίζαμε, και δεν τον… αισθανόμασταν.
Έναν παντοδύναμο θεό χωρίς καμιά δύναμη –
που δεν μπορούσε να τα βάλει με τον… διάβολο.
Έναν θεό γεμάτο αγάπη που δεν την έδειξε ποτέ
(ναι, την κρατούσε για την… Δευτέρα Παρουσία!)
Έναν δίκαιο θεό που δημιούργησε χίλιες αδικίες.
Έναν θεό πανταχού παρών που δεν βρισκόταν πουθενά.
Ναι, θα γελούν δυνατά και θα μας κοροϊδεύουν –
Όπως γελούμε τώρα εμείς για την προϊστορική εποχή
(γι’ αυτούς που πίστευαν στα στοιχειά και τα πνεύματα
– και δόξαζαν τις αγελάδες, τις γάτες, τα λιοντάρια.)
Ναι, θα μας κοροϊδεύουν με γέλιο… ξεκαρδιστικό –
χίλια χαμόγελα ειρωνικά και σαρκαστικά…
Και κανένας δεν θα τους βρίσκει άδικο γι’ αυτό.
Εγώ, τουλάχιστον, θέλω να αποφύγω την ειρωνεία τους….
Ανδρέας Κωνσταντινίδης